Son zamanlarda sıklıkla karşılaştığımız ve geçtiğimiz her güvenlik kontrol noktasının olmazsa olmazı olan X-ray cihazlarının çalışma prensibini ve görüntüleri sağlıklı bir şekilde nasıl verdiğini hiç merak ettiniz mi?
İlk olarak alışveriş merkezi, havalimanı gibi güvenlik gerektiren yerlerde kullanılan X-ray cihazlarının ne olduğundan bahsedelim, ardından konuyu biraz daha derinleştirelim.
X-ray Cihazı Nedir?
X-Ray cihazı genel olarak zarf, paket, koli, bavul, çanta gibi nesnelerin güvenliği ve sağlığı tehdit edici bir içerik taşıyıp taşımadığı ve ne tür bir içerik taşıdığının tespit edilmesinde kullanılan araçlardır. Bagajı veya çantayı açmadan, içerisinde tehlikeli madde olup olmadığını, bagajın üzerinden X ışını geçirerek ekranda görevli tarafından izlenmesini sağlayan ve düşük radyasyonla çalışan cihazın kullanımı operatör eğitimi gerektirmekte olup, eşyaların kontrolünde kullanılan aletlerin başında gelir.
Gelişmiş teknoloji ürünü X-ray cihazları organik ve inorganik maddeleri ayırt edebilmekle birlikte mükemmel resim kalitesi sunabilen, sahip oldukları ileri X-ray teknolojisi ve geliştirilmiş bilgisayar resim programları ile resim kalitesinde kesin netlik sağlayabilen, böylelikle bomba, silah, uyuşturucu gibi maddelerin tespitini rahatça yapabilen cihazlardır.
X-ray Cihazının Kullanım Alanları Nelerdir?
Günümüzde araçların, bagaj veya çanta gibi eşyaların ve hatta insanların (şahısların) kontrolünde sıklıkla X-ray cihazları kullanılmaktadır. Bunlara ilave bir tedbir olarak patlayıcı madde koklama araçları da X-ray’i destekleyici niteliktedir. X-Ray cihazları; havaalanları, limanlar, iş merkezleri, alışveriş merkezleri, askeri tesisler, kamu kurum ve kuruluşları, sınırlarda kamyon vb. araçların içinin taranması ve yabancı madde tespitinde uyuşturucu ve patlayıcı dahil güvenlik gerektiren her alanda kullanılır. Çantalarda, bavullarda, giysi cepleri gibi kişi üzerinde saklanan her türlü tehlikeli, ateşli silahlar ve metal türevi aletler bu sistemlerin özel algılayıcıları sayesinde monitör üzerinden kolayca görülebilir.
X-ray Nasıl Çalışır?
X-ray cihazları; radyasyon yayan ve elektrikten aldığı güç ile x-ışını üreten bir x-ray jeneratörüne sahip cihazlardır. X-ray‘ler, cisimlerin sabit bir X ışını kaynağından geçirilerek içeriği hakkında bilgi sağlarlar. X-ray cihazlarında bir X-ışını kaynağı ve bu kaynağın karşısında ışınları algılayan bir detektör grubu bulunmaktadır. Nesneler bu ışınların yolu üzerine konulmakta ve nesnelerden geçen ışınlar detektörler yani foto diyotlar tarafından algılanmaktadır. Foto diyot çıkış sinyallerinin uygun yükseltme ve filtreleme işlemlerinden sonra, sinyal işleme ve görüntü oluşturma teknikleri kullanılarak dilim görüntüler oluşturulmakta, sonrasından bu dilimler birleştirilmekte, sonuç olarak oluşturulan görüntü monitör bir siluet olarak yansıtılmaktadır.
X-ray’in Parçaları Nelerdir?
Bu konuda Madoors X-ray cihazlarını incelediğimizde bu cihazların üç ana parçadan oluştuğunu görürüz. Bunlar;
- X ışınlarının gönderildiği, algılandığı ve eşyaların konulduğu taşıyıcı bandın bulunduğu kısım olan X ışını ünitesi,
- Aygıttan geçen eşyaların içinin görüldüğü yer olan monitör veya ekran,
- Aygıtı kontrol eden düğmelerin yer aldığı bölüm olan kontrol paneli.